On April 21, 2022, the 34 Chamber of the Administrative Court of First Instance of Athens ordered the Greek authorities to refrain from any action based on the negative second instance decision of the Appeals Authority which entails the forced departure of a Syrian family of 8 members from Greece. The Administrative Court also ordered the issuance of the applicants’ valid international protection applicant cards.
On March 28, 2022, Fenix Humanitarian Legal Aid (Fenix) submitted an application for the suspension of the execution of the negative decision ordering the return of A. family to Türkiye, under Article 52 of Presidential Decree 18/1989, in the context of a pending annulment application.
The A. family is composed of a couple and six minor children who arrived on Lesvos in January 2020. A.A., the father, is a recognised victim of torture under the Istanbul Protocol and suffers from bladder atony. Moreover, two of the six minor children suffer from severe medical problems. Despite their obvious medical problems and apparent vulnerabilities, the A. family was firstly subjected to the statutory medical examination and vulnerability assessment only at the end of December 2020. Therefore, throughout the examination of the initial application for international protection at the first and second instance and the first instance of the subsequent application for international protection, the A. family had not been subjected to the proper medical examination and vulnerability assessment.
Despite the vulnerabilities and the family’s lack of connection with Türkiye, both the initial and subsequent applications for international protection of A. family were examined under the border procedure and were rejected on the basis of the safe third country (STC) concept. In July 2021, following an urgent application for interim measures by three members of A. family in order to stop the inhuman and degrading treatment to which they had been subjected, the European Court of Human Rights indicated to the Greek Government to guarantee the three Applicants living conditions compatible with Article 3 of the European Convention on Human Rights (ECHR) and to provide them with adequate healthcare compatible with their state of health.
On April 21, 2022, the 34 Chamber of the Administrative Court of First Instance of Athens held “[...] having regard to the state of health of the applicant and two of the minor children [...] the children's attendance at school, their possible exclusion from the accommodation program and the fact that it is a large family, [...] in the event of enforcement of the contested decision, they would suffer damage that would be difficult to repair. In order to prevent that harm and taking further account of the fact that the [...] application for annulment does not appear to be manifestly inadmissible or unfounded, the Court considers that, granting the application, the administration should be ordered, pending publication of a final decision on the pending application for annulment, to refrain from any action based solely on the contested decision measure and entailing the forced departure of the applicants from Greece [...] Furthermore, the Administration should be ordered to issue the applicants with a valid international protection card.”
On May 17, 2022, more than two years after the arrival of A. family in Greece and after almost a year since the decision of the ECtHR ordering Greece to guarantee adequate living conditions and sufficient access to medical care for the family, the family received valid international protection applicant cards and their access to health care was restored.
Fenix welcomes the decision of the 34 Chamber of the Administrative Court of First Instance of Athens that leads to access to reception conditions for the A. family. Nevertheless, Fenix expresses deep concern about the legal and procedural violations that took place throughout their case, which led to the legal limbo and uncertainty imposed on the A. family for more than two years.
Under Greek and European Union legislation on asylum, national authorities must assess whether applicants are vulnerable and require special procedural guarantees within a reasonable time after an application for international protection. The obligation continues throughout all stages of the procedure and the Greek authorities are required to provide these assessments if such a need becomes evident at a later stage of the procedure. Once vulnerabilities and the need for special procedural guarantees have been established, the Greek authorities are required to provide sufficient support to the applicants to ensure their rights are met throughout the procedure. Such adequate support cannot be provided under the border procedure due to the short timelines and other restrictions. In these cases, the national authorities must not apply or must cease the application of this type of procedure.
As the A. family arrived in Greece on Lesvos, they were subjected to the border procedures on arrival without their vulnerabilities and special procedural needs being assessed. Given their vulnerabilities, the A. family should have been exempted from the border procedure. Instead, they were repeatedly rejected under the accelerated procedures on the basis of Türkiye being considered a STC for the family. If Greek authorities had complied with their obligations under domestic and international law from the moment the A. family arrived in Greece, the family would not have been forced to live under inhumane and degrading living conditions and remain in legal limbo for two years.
Fenix requests that the Greek authorities conduct proper medical examination and vulnerability assessment in a timely manner, and provide exemptions from the border procedure where appropriate. Additionally, Fenix urges the Greek authorities to refrain from the blanket application of the STC concept, and ensure that all applicants have adequate and effective opportunity to prove why Türkiye is not safe for them, in order to guarantee effective, fair, and swift access to asylum.
In case of any questions, please contact ines@fenixaid.org.
Στις 21 Απριλίου 2022, το 34ο Τμήμα του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών διέταξε τη Διοίκηση να απόσχει από κάθε ενέργεια που στηρίζεται στη δευτεροβάθμια απορριπτική απόφαση της Αρχής Προσφυγών και συνεπάγεται την εξαναγκασμένη αναχώρηση της 8 μελούς οικογένειας Συριακής καταγωγής από την Ελλάδα. Το Διοικητικό Πρωτοδικείο διέταξε και την απόδοση στους αιτούντες δελτίου αιτούντος διεθνή προστασία σε ισχύ.
Στις 28 Μαρτίου 2022, η Fenix Humanitarian Legal Aid (Fenix) υπέβαλε αίτηση αναστολής εκτέλεσης της δευτεροβάθμιας απορριπτικής απόφασης που διέτασσε την επιστροφή της οικογένειας A. στην Τουρκία , σύμφωνα με το άρθρο 52 του Προεδρικού Διατάγματος 18/1989, στο πλαίσιο εκκρεμούς αίτησης ακύρωσης.
Η οικογένεια Α. αποτελείται από ένα ζευγάρι και έξι ανήλικα τέκνα που έφτασαν στη Λέσβο τον Ιανουάριο του 2020. Ο Α. πατέρας της οικογένειας, είναι αναγνωρισμένο, κατά τα οριζόμενα στο Πρωτόκολλο της Κωνσταντινούπολης, θύμα βασανιστηρίων στη χώρα καταγωγής του και πάσχει από ατονία της ουροδόχου κύστης. Επιπλέον, δύο από τα έξι ανήλικα τέκνα πάσχουν από σοβαρά ιατρικά προβλήματα. Παρά τα προφανή ιατρικά προβλήματα και τις προφανείς ευαλωτότητες τους, η οικογένεια υποβλήθηκε για πρώτη φορά στον προβλεπόμενο εκ του νόμου ιατρικό έλεγχο και στην αξιολόγηση των ευαλωτοτήτων τους μόλις στα τέλη Δεκεμβρίου 2020 . Καθ’ όλη τη διαδικασία εξέτασης του αρχικού αιτήματος διεθνούς προστασίας σε πρώτο και δεύτερο βαθμό και του μεταγενέστερου αιτήματος διεθνούς προστασίας σε πρώτο βαθμό η οικογένεια A. δεν είχε υποβληθεί στον προσήκοντα ιατρικό έλεγχο και στην προσήκουσα αξιολόγηση των ευαλωτοτήτων της.
Παρά τις ευαλωτότητες και την έλλειψη συνδέσμου της οικογένειας με την Τουρκία, το αρχικό αίτημα διεθνούς προστασίας και το μεταγενέστερο αίτημα διεθνούς προστασίας της οικογένειας Α. εξετάστηκαν σύμφωνα με τη διαδικασία συνόρων και απορρίφθηκαν, με βάση την έννοια της ασφαλούς τρίτης χώρας. Τον Ιούλιο του 2021, κατόπιν επείγουσας αίτησης ασφαλιστικών μέτρων τριών μελών της οικογένειας Α. προκειμένου να σταματήσει η απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση στην οποία είχαν υποβληθεί, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων υπέδειξε στην Ελληνική Κυβέρνηση να εγγυηθεί στα τρία μέλη της οικογένειας Α. συνθήκες διαβίωσης συμβατές με το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και να τους παράσχει επαρκή υγειονομική περίθαλψη που ανταποκρίνεται στη κατάσταση της υγείας τους.
Στις 21 Απριλίου 2022, το 34ο Τμήμα του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών έκρινε «[...] λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της υγείας του αιτούντος, καθώς και των δύο εκ των ανήλικων τέκνων [...] την φοίτηση των τέκνων στο σχολείο, την ενδεχόμενη αποβολή τους από το πρόγραμμα στέγασης και το γεγονός ότι πρόκειται για πολυμελή οικογένεια, [...] ότι, ενόψει των ειδικών αυτών συνθηκών, σε περίπτωση εκτέλεσης της προσβαλλόμενης απόφασης, θα υποστούν δυσχερώς επανορθώσιμη βλάβη. Προς αποτροπή της βλάβης αυτής και λαμβάνοντας, περαιτέρω υπόψη ότι η [...] αίτηση ακυρώσεως δεν παρίσταται προδήλως απαράδεκτη ή αβάσιμη, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει, κατά παραδοχή της κρινόμενης αίτησης, να διαταχθεί η Διοίκηση, μέχρις ότου δημοσιευθεί οριστική απόφαση επί της εκκρεμούς αίτησης ακυρώσεως, να απόσχει από κάθε ενέργεια που στηρίζεται αποκλειστικά στην προσβαλλόμενη πράξη και συνεπάγεται την εξαναγκασμένη αναχώρηση των αιτούντων από την Ελλάδα [...] Περαιτέρω, πρέπει να διαταχθεί η Διοίκηση να αποδώσει στους αιτούντες δελτίο αιτήσαντος διεθνή προστασία σε ισχύ»
Στις 17 Μαΐου 2022, περισσότερα από δύο χρόνια μετά την άφιξη της οικογένειας Α. στην Ελλάδα και αφού είχε περάσει σχεδόν ένας χρόνος από την απόφαση ασφαλιστικών μέτρων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που υπέδειξε στην Ελληνική Κυβέρνηση να εγγυηθεί επαρκείς συνθήκες διαβίωσης και επαρκή υγειονομική περίθαλψη στην οικογένεια, η οικογένεια παρέλαβε δελτία αιτούντος διεθνή προστασία σε ισχύ και αποκαταστάθηκε η πρόσβαση τους σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Η Fenix χαιρετίζει την απόφαση του 34ου τμήματος του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών που οδηγεί στην πρόσβαση σε συνθήκες υποδοχής για την οικογένεια Α. Ωστόσο, η Fenix εκφράζει βαθιά ανησυχία για τις νομικές και διαδικαστικές παραβιάσεις που έλαβαν χώρα καθ’ όλη τη διαδικασία εξέτασης της υπόθεσης τους, οι οποίες οδήγησαν σε μία μετέωρη νομικά κατάσταση και σε αβεβαιότητα της οικογένειας Α. για περισσότερα από δύο χρόνια.
Σύμφωνα με την Ελληνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία για το άσυλο, οι εθνικές αρχές οφείλουν εντός εύλογου χρόνου από την υποβολή της αιτήσεως διεθνούς προστασίας να αξιολογούν εάν οι αιτούντες είναι ευάλωτοι και εάν χρήζουν ειδικών διαδικαστικών εγγυήσεων . Η υποχρέωση αυτή εξακολουθεί να υπάρχει σε όλα τα στάδια της διαδικασίας και οι Ελληνικές αρχές οφείλουν να προβαίνουν σε αξιολόγηση εάν οι ευαλωτότητες προκύψουν σε μετέπειτα στάδιο της διαδικασίας. Όταν οι ευαλωτότητες και η ανάγκη ειδικών διαδικαστικών εγγυήσεων διαπιστωθούν, οι Ελληνικές αρχές οφείλουν να παράσχουν επαρκή υποστήριξη στους αιτούντες, ώστε να διασφαλιστούν τα δικαιώματα τους κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Τέτοιου είδους υποστήριξη δε μπορεί να παρασχεθεί στη διαδικασία των συνόρων, λόγω της σύντμησης των προθεσμιών και σειράς περιορισμών. Στις περιπτώσεις αυτές, οι εθνικές αρχές δε θα πρέπει να εφαρμόζουν ή θα πρέπει να παύουν την εφαρμογή της διαδικασίας των συνόρων.
Δεδομένου ότι η οικογένεια Α. έφτασε στην Ελλάδα δια της Λέσβου, κατά την άφιξη τους υπήχθησαν στη διαδικασία των συνόρων, δίχως να αξιολογηθούν οι ευαλωτότητες τους και η ανάγκη χορήγησης ειδικών διαδικαστικών εγγυήσεων. Δεδομένων των ευαλωτοτήτων τους, η οικογένεια Α. θα έπρεπε να έχει εξαιρεθεί από τη διαδικασία των συνόρων. Αντί των ανωτέρω , απορρίφθηκαν επανειλημμένα σύμφωνα με ταχύρρυθμες διαδικασίες βάσει του ότι η Τουρκία θεωρείται ασφαλής τρίτη χώρα για την οικογένεια. Εάν οι ελληνικές αρχές είχαν συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις τους βάσει του εσωτερικού και του διεθνούς δικαίου από τη στιγμή που η οικογένεια Α. έφτασε στην Ελλάδα, η οικογένεια δεν θα είχε αναγκαστεί να διαβιεί υπό απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες διαβίωσης και να παραμείνει σε ένα μετέωρο νομικά καθεστώς για δύο χρόνια.
Η Fenix ζητά από τις Ελληνικές αρχές να διεξάγει εγκαίρως κατάλληλο ιατρικό έλεγχο και εκτίμηση των ευαλωτοτήτων και να εξαιρεί από τη διαδικασία των συνόρων εκείνους για τους οποίους κρίνεται αναγκαίο. Επιπλέον, η Fenix παροτρύνει τις Ελληνικές αρχές να απέχουν από μία γενικευμένη εφαρμογή της έννοιας της ασφαλούς τρίτης χώρας, και να διασφαλίζουν ότι όλοι οι αιτούντες έχουν επαρκή και αποτελεσματική δυνατότητα να αποδείξουν τους λόγους για τους οποίους η Τουρκία δεν είναι ασφαλής για εκείνους, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική, δίκαιη και ταχεία πρόσβαση στο άσυλο.
Σε περίπτωση οποιωνδήποτε ερωτημάτων, παρακαλούμε επικοινωνήστε με το ines@fenixaid.org.